Türkiye'de 2022-2023 Arası İl Bazlı Nüfus Değişimi: Öne Çıkan Trendler ve Veriler
Türkiye'de son yıllarda nüfus değişimleri, göç, ekonomik dinamikler ve doğal afetler gibi birçok faktörün etkisiyle oldukça dikkat çekici bir hal almıştır. 2022-2023 dönemine ait verilere bakıldığında, bazı illerde önemli artışlar görülürken, diğerlerinde nüfus kayıpları yaşanmıştır.
Nüfusu En Çok Artan İller
Verilere göre, 2022-2023 yılları arasında nüfusu en çok artan il Şanlıurfa olmuştur. Şanlıurfa'da 43.854 kişilik bir artış kaydedilmiştir. Bunu, 24.608 kişi ile Tekirdağ ve 23.894 kişi ile Konya takip etmektedir. Özellikle sanayi ve tarım alanlarında önemli bir yere sahip olan bu iller, hem iç göç hem de doğurganlık oranlarındaki yüksek değerlerle nüfus artışında başı çekmiştir.
Diğer yandan, Kocaeli (23.835), Mersin (21.957), ve Ankara (21.197) gibi büyük şehirlerde de kayda değer bir nüfus artışı gözlemlenmiştir. Özellikle Kocaeli'nin sanayi potansiyeli ve Ankara'nın başkent olmasından kaynaklanan çekim gücü bu artışı tetikleyen başlıca faktörlerdir.
Nüfusu Azalan İller
Türkiye'de 2022-2023 döneminde bazı iller ise nüfus kaybı yaşamıştır. İstanbul, -252.027 kişi ile nüfusu en çok azalan il olarak dikkat çekmektedir. Bu kayıp, metropoldeki yaşam maliyetlerinin artışı, kentsel dönüşüm projeleri ve büyük şehirlere olan göç hareketlerinin tersine dönmesiyle ilişkilendirilebilir.
Bununla birlikte, Hatay (-141.403), Malatya (-69.855), Kahramanmaraş (-60.818) gibi iller de büyük ölçüde nüfus kaybetmiştir. Bu durum, 2023 yılı başında meydana gelen yıkıcı deprem felaketleriyle doğrudan ilgilidir. Depremler sonucunda, bu illerdeki çok sayıda insan başka bölgelere göç etmek zorunda kalmış, bu da nüfusun ciddi oranda azalmasına yol açmıştır.
Deprem Bölgesindeki Dramatik Düşüşler
Verilere bakıldığında, 2023 yılında Türkiye'nin güneydoğusunda yaşanan deprem felaketi sonrası birçok ilin nüfusunda ciddi düşüşler yaşandığı görülüyor. Adıyaman (-30.191), Hatay (-141.403) ve Kahramanmaraş (-60.818) gibi iller, bu felaketin etkilerini derinden yaşamış ve nüfuslarında büyük azalmalar gözlemlenmiştir. Deprem sonrası göçler ve insanların geçici veya kalıcı olarak farklı illere yerleşmesi bu durumun en büyük sebeplerinden biridir.
Diğer İllerin Nüfus Değişimleri
Nüfusu azalan iller arasında Adana (-3.808), Kütahya (-5.027) ve Van (-1.137) da yer alırken, bazı küçük illerde de dikkat çekici nüfus düşüşleri gözlemlenmiştir. Örneğin, Erzurum (-239), Ağrı (-612) ve Muş (-677) gibi doğu illeri, ekonomik zorluklar ve göç hareketleri nedeniyle nüfus kaybı yaşamıştır.
Türkiye genelinde nüfus artışı ve azalışları bölgesel olarak farklılık göstermektedir. Nüfusu artan iller genellikle ekonomik ve sanayi açıdan gelişmiş, göçmenler ve genç nüfusun yoğun olduğu şehirlerdir. Buna karşılık, depremden etkilenen bölgelerde ve ekonomik fırsatların kısıtlı olduğu doğu illerinde nüfus kayıpları daha belirgin olmuştur.
Bu tablo, Türkiye'de hem iç göç hareketlerinin hem de doğal afetlerin nüfus dinamikleri üzerindeki etkisini açıkça ortaya koymaktadır. Özellikle büyük şehirlerde artan yaşam maliyetleri, kırsal alanlardan göçü tersine çevirirken, afet bölgelerindeki nüfus kayıpları da önemli bir demografik dönüşüm sürecine işaret etmektedir.
